بردهای الکترونیکی می توانند در حین استفاده در معرض طیف وسیعی از آلاینده ها قرار گیرند. تمیز کردن آنها یک فرآیند ظریف است. اگر از برد به درستی استفاده نشود، قطعات و اتصالات به راحتی می توانند آسیب ببینند. قبل از شروع کار، مطمئن شوید که نحوه جداسازی و سرهم کردن دستگاه را درک کرده اید.
نحوه تمیز کردن بردهای مدار چاپی به انواع آلاینده هایی که با آنها سر و کار دارید بستگی دارد.
گرد و غبار و کثیفی را می توان با برس یا با اسپری هوای فشرده تمیز کرد. لکه های جزئی را می توان با یک حلال پاک کرد. با این حال، خوردگی قابل توجه باید با جوش شیرین درمان شود. در طول فرآیند تمیز کردن همیشه مراقب باشید. ابتدا دستگاه را از منبع برق آن جدا کنید. از ایستادن در کنار آب خودداری کنید و لباس خشک بپوشید.
در ادامه با برخی از روش های تمیز کردن برد الکترونیکی آشنا می شویم. پیش از آن شاید برای شما این سال پیش آمده باشد که این آلودگی و کثیفی برد از کجا می آید؟ در ادامه به این مسئله می پردازیم.
بردهای مدار چگونه کثیف می شوند؟
بردهای مدار تقریباً در تمام دستگاه های الکتریکی از جمله کامپیوترها و تجهیزات صنعتی پیدا می شوند. با گذشت زمان، آب، گرد و غبار و کثیفی می‌توانند به دستگاه‌های شما راه پیدا کنند و به جایی برسند که باید برای جلوگیری از آسیب دائمی به تجهیزات اقدام کنید.
فن هایی که مسئول نگه داشتن دمای تجهیزات در یک محیط خنک مناسب برای عملکرد مناسب هستند، می توانند زباله های موجود در هوا و هر گونه کثیفی چسبیده به سطوح مجاور را جذب کنند. تجمع مواد ناخواسته منجر به گرمای بیش از حد و خرابی قطعات می شود. به همین علت است که تمیز نگه داشتن بردها اهمیت بسیار زیادی دارد.
پیش از تمیز کردن برد الکترونیکی، لازم است تا برخی نکات ایمنی را رعایت کنید.
نکات ایمنی تمیز کردن برد الکترونیکی
هنگام کار با برد مدار، باید مراقب باشید تا در فرآیند تمیز کردن برد، آسیب بیشتری به آن وارد نکنید. برخی از نکاتی که باید رعایت کنید عبارتند از:
1. مطمئن شوید برد شارژ نداشته باشد یعنی از منبع تغذیه آن را جدا کنید.
2. لباس های خود را خشک نگه دارید.
3. از هرگونه تماس با آب در حین تمیز کردن خودداری کنید.
4. در صورت استفاده از الکل برای تمیز کردن، از دستکش و عینک استفاده کنید.
چگونه بردهای الکترونیکی را تمیز کنیم؟
تمیز کردن برد به طور مؤثر بر استفاده از روش ها و ابزارهای مناسب متکی است. ساده ترین راه های تمیز کردن برد عبارتند از:
- اسپری هوای فشرده یا اسپری تمیز کننده قطعات الکترونیکی
- جوش شیرین
- الکل ایزوپروپیل
- دستگاه التراسونیک
- تینر
- آب مقطر
از یک برس نرم و پارچه بدون پرز نیز استفاده کنید تا مطمئن شوید که چیزی آسیب نمی بیند.
استفاده از اسپری هوای فشرده برای تمیز کردن PCB ها
برای تعمیرات ساده، اسپری شستشوی برد الکترونیکی یک راه ساده برای تمیز کردن هرگونه گرد و غباری است که بر روی لوازم الکترونیکی قرار گرفته است. از اسپری های کوتاه برای پاشش هوای داخل درگاه های تهویه استفاده کنید.
دقت کنید که قطعات الکترونیکی بسیار حساس هستند و اسپری کردن هوای فشرده به داخل دستگاه روشن یا استفاده از پاشش‌های طولانی می تواند به قطعات برد آسیب رساند.
اسپری خشک چیست؟
اسپری خشک، نوعی اسپری تمیز کننده قطعات الکترونیکی است. اسپری خشک برای شستشوی برد استفاده می شود اما اسپری روغنی برای پاک کردن و روان سازی قسمت های متحرک روی بعضی از دستگاه های الکترونیکی استفاده می شود.
استفاده از جوش شیرین برای تمیز کردن PCB ها
جوش شیرین یا بی کربنات سدیم، وسیله ای موثر برای از بین بردن کثیفی با حداقل خطر آسیب دیدن برد است. جوش شیرین دارای خواص سایشی ملایمی است که در از بین بردن خوردگی یا آلودگی ها عالی است که در غیر این صورت با وسایل ساده تری مانند برس و آب مقطر از بین نمی رود. جوش شیرین در درمان خوردگی برد موثرتر است، زیرا محل مشکل را حل می کند و کیفیت اسیدی باقی مانده را خنثی می کند.
استفاده از الکل ایزوپروپیل برای تمیز کردن PCB
الکل ایزوپروپیل یک پاک کننده عالی برد است زیرا به سرعت تبخیر می شود. در مقایسه با سایر پاک کننده هایی که برای اهداف مشابه استفاده می شوند، الکل حاوی مواد شیمیایی کمتری است. مهم است که الکل ایزوپروپیل مورد استفاده برای تمیز کردن برد مدار شما 90٪ یا بیشتر باشد. الکل ایزوپروپیل با درصد بالا می تواند در تماس با بدن عوارض نامطلوبی ایجاد کند، بنابراین حتما با احتیاط از آن استفاده کنید و از دستکش و عینک لاتکس استفاده کنید.
شستشوی برد الکترونیکی با دستگاه التراسونیک
یکی از بهترین روش های تمیز کردن انواع برد الکترونیکی، استفاده از دستگاه حمام التراسونیک است. این دستگاه به گونه ای طراحی شده است که در کمترین زمان ممکن برد الکترونیکی شما را تمیز خواهد کرد؛ کافی است برد خود را درون این دستگاه قرار دهید تا این دستگاه برد شما را به خوبی تمیز کند.
تمیز کردن دستگاه اولتراسونیک از طریق امواج صوتی با فرکانس بالا که از طریق مایع منتقل می‌شود تا سطح قطعات غوطه‌ور شده را تمیز کند. امواج صوتی با فرکانس بالا، معمولاً 40 کیلوهرتز، محلول مایع آب یا حلال را به هم می زند و باعث کاویتاسیون مولکول های محلول می شود.
میانگین زمان تمیز کردن برای کارهای معمول توسط دستگاه اولتراسونیک، بین ده تا بیست دقیقه است.
شستشوی برد الکترونیکی با تینر
یکی از روش های دیگر شستوشوی برد، استفاده از تینر است. تینر، نوعی حلال تمیزکننده است که مزیت آن، سرعت تبخیر بالایش می باشد. پس از قطع اتصال برد الکترونیکی، سطح مدار چاپی را به تینر آغشته کرده و قبل از آنکه خشک شود با برس یا مسواک سطح آن را تمیز کنید. توجه کنید که نباید سطح آن خشک شود. در نهایت با یک پارچه‌ی نخی بدون پرز آن را تمیز کنید.
استفاده از آب مقطر برای تمیز کردن برد
به دلیل عدم وجود یون های رسانا به دستگاه های الکتریکی، هنگام مخلوط کردن محلول پاک کننده، آب مقطر بر هر نوع مایع دیگری پیروز می شود. آب مقطر خالص دستگاه های الکترونیکی را تخریب نمی کند، زیرا رسانای بسیار ضعیفی است.
ابزارهایی که هنگام تمیز کردن برد به آنها نیاز خواهید داشت
یک یا چند مورد از پاک کننده های فوق الذکر
به عنوان مثال، ابتدا از مواد شوینده محلول در آب برای تمیز کردن برد مدار استفاده کنید و سپس از آب برای حذف باقی مانده مواد شوینده استفاده کنید.
برس نرم
یک برس نرم می تواند به شما کمک کند کثیفی های موجود در شکاف را بدون آسیب رساندن به سطح برد مدار یا قطعات آن پاک کنید.
پارچه میکروفیبر
برای پاک کردن سریع لکه های انباشته شده یا خشک کردن بردهای مدار بدون باقی ماندن الیاف استفاده می شود.
سشوار/چراغ رومیزی
پس از تمیز کردن برد مدار، معمولاً نیاز به حذف رطوبت سطح یا موم روی سطح وجود دارد. می توانید از سشوار یا لامپ برای گرمایش استفاده کنید.
سواپ پنبه ای ظریف
سواپ یا سواب پنبه ای (cotton swabs) معمولاً همراه با محلول تمیز کننده برای از بین بردن لکه های نامحلول در آب استفاده می شود.
پاک کن
ابزار دیگری برای از بین بردن چربی یا لکه های مومی
